Związek Nauczycielstwa Polskiego

W Uniwersytecie Mikołaja Kopernika
w Toruniu

Stanowisko ZNP w UMK w sprawie projektu ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym”

Zarząd na swoim posiedzeniu w dniu 17 marca 2000 r. uchwalił jednogłośnie „Stanowisko ZNP w UMK w sprawie projektu ustawy pt. Prawo o szkolnictwie wyższym”.

Stanowisko z dnia 17.03.2000 r Związku Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w sprawie projektu ustawy: „Prawo o szkolnictwie wyższym” Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 18.01.2000 r.

Związek Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu odnotowuje fakt trwających prac w Ministerstwie Edukacji Narodowej nad przygotowaniem projektu ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym” i skierowanie w dniu 18 stycznia br. kolejnego projektu do konsultacji środowiskowej.Projekt obejmuje problematykę dotychczasowych ustaw: o szkolnictwie wyższym, o wyższych szkołach zawodowych i o wyższym szkolnictwie wojskowym.Po szczegółowym zapoznaniu się z tym projektem i przeprowadzonych dyskusjach w naszym środowisku wyrażamy opinię, że szybkie uchwalenie nowej ustawy uwzględniającej zarówno zachodzące zmiany w szkolnictwie wyższym jak również potrzeby edukacyjne naszego kraju oraz rysujące się kierunki dalszego rozwoju edukacji w Polsce jest bardzo pożądane.Stwierdzamy również, że obecna wersja projektu zawiera szereg rozwiązań, które mogą, po koniecznych zmianach i przeredagowaniach stać się podstawą szerokiej akceptacji środowiska akademickiego i przyjęcia projektu ustawy.Przyjmujemy z zadowoleniem fakt odejścia od koncepcji powszechnej odpłatności za studia wyższe. W tak fundamentalnej sprawie propozycja zawarta w projekcie zmierza w kierunku, który uważamy za słuszny. Jednakże projekt ustawy nie zawiera żadnych zapisów odnoszących się do następujących zasadniczych spraw:· mechanizmu gwarantującego utrzymanie limitu przyjęć na studia co najmniej na obecnym poziomie, bądź jego wzrost (w stosunku do ilości osób kończących szkołę średnią),· sposobu rozdziału limitów na poszczególne kierunki studiów i uczelnie.W ustawie naszym zdaniem powinny być zawarte przynajmniej kryteria rozdziału tych limitów.W przedłożonym projekcie odnotowujemy szereg korzystnych zapisów ustawowych w porównaniu z dotychczas obowiązującą ustawą, dotyczących spraw pracowniczych. np. w art. 109 ust. 2 stwierdza się między innymi że „…wynagrodzenie nauczyciela akademickiego zatrudnionego na stanowisku asystenta nie może być niższe od przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej prognozowanego w ustawie budżetowej na dany rok.” oraz np. w art. 110 „W wynagrodzeniu nauczyciela akademickiego 50% stanowią koszty uzyskania przychodu, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.” Innym przykładem może być podniesienie jednorazowej odprawy dla nauczycieli mianowanych do wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia miesięcznego przy przechodzeniu na emeryturę lub rentę. Stwierdzamy, że zapisy te są słuszne i szeroko w naszym środowisku akceptowane.Odnotowujemy również z zadowoleniem fakt wprowadzenia specjalnego rozdziału 5 dotyczącego studiów doktoranckich i praw studentów tych studiów.Jednakże postulujemy, aby w przedłożonym projekcie dokonać następujących istotnych dla całego środowiska zmian przed skierowaniem go na dalszą drogę legislacyjną: – W zakresie zachowania demokratycznych procedur wyboru przedstawicieli do komisji Rady Głównej Akredytacyjnej – postulujemy rezygnację z zapisu w art. 29 ust. 1 powoływania składu Zespołów Rady przez ministra na rzecz wyboru ich członków przez środowiska akademickie według określonego algorytmu.

– W zakresie uprawnień Związków Zawodowych postulujemy respektowanie zapisów ustawy o związkach zawodowych i w związku z tym proponujemy:

  • Dodanie zapisu w art. 44 bądź art. 45, że w uczelniach niepublicznych przy uchwalaniu statutu istnieje konieczność zasięgania opinii związków zawodowych działających w uczelni (w przypadku ich baraku w danej uczelni nie ma tego obowiązku).
  • Dodanie wart. 107 p. 3 zapisu o konieczności uzgodnienia ze związkami zawodowymi decyzji senatu w sprawach rodzaju zadań nauczycieli akademickich, minimalnego i maksymalnego ich wymiaru oraz zasad obniżania wymiaru zajęć dydaktycznych.
  • Dodanie w art. 109 p. 9 stwierdzenia o konieczności uzgadniania ze związkami zawodowymi zakładowego układu zbiorowego oraz uczelnianego systemu wynagradzania.o Dodanie w art. 111 p. 5 stwierdzenia o konieczności uzgodnieniu ze związkami zawodowymi regulaminu ustalanego przez senat w sprawie zasad i trybu przyznawania nagród rektora.
  • Dodanie w art. 128 p. 3 konieczności uzgodnienia ze związkami zawodowymi zasad podziału funduszu specjalnego nagród oraz zasad przyznawania nagród za osiągnięcia w pracy zawodowej.

W zakresie spraw pracowniczych:

  • Zmianę sformułowań w art. 130 dotyczącym nagród jubileuszowych przy wskazywaniu, że wynoszą one odpowiedni procent wynagrodzenia miesięcznego (tak, jak to jest sformułowane w obecnie obowiązującej ustawie w art. 119 p.1) a nie wynagrodzenia zasadniczego. Pozostawienie obecnych sformułowań projekcie oznaczałoby obniżenie podstawy naliczania wielkości nagród jubileuszowych, bowiem według art. 109 p. 1 określa się, że wynagrodzenie składa się z wynagrodzenia zasadniczego, dodatków i premii.
  • Nie zgadzamy się ze zmniejszeniem odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Pozostawienie zapisów proponowanych w projekcie oznaczałoby ograniczenie dziś i tak niskich świadczeń socjalnych na rzecz pracowników uczelni. W związku z tym proponujemy:

    § Zmianę sformułowania w art. 132 p. 1 dotyczącą odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i pozostawienie (tak, jak to jest w obecnie obowiązującej ustawie) odpisu w wysokości 8% planowanych wynagrodzeosobowych a nie jak w projekcie 6%.

    § Zmianę sformułowania w art. 132 p. 2, w którym proponuje się odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na każdego byłego pracownika szkoły będącego emerytem lub rencistą w wysokości 5% rocznej sumy przeciętnej renty z pozarolniczego systemu ubezpieczez roku poprzedniego, na zapis będący w obecnie obowiązującej ustawie tj. 5 % pobieranych przez nich emerytur i rent. Pozostawienie proponowanego zapisu powodowałoby zmniejszenie odpisu z dwóch powodów: renty bowiem są niższe od emerytur i po drugie w związku z inflacją, która aktualnie przekracza 8% rocznie renty i emerytury w roku ubiegłym są niższe niż w roku, w którym się je wypłaca.

    W zakresie organizacji studiów proponujemy rezygnację ze sformułowania przyjętego w art. 139 p. 2,”Liczba studentów przyjętych na danym kierunku studiów na studia stacjonarne nie może być niższa od liczby studentów przyjętych na studia niestacjonarne”, ponieważ rozwój technologii informacyjnych i społeczestwa informacyjnego, szybki rozwój wiedzy wymuszają już dzisiaj, i będą w coraz większym stopniu wymuszać, istotne zmiany w formach kształcenia na rzecz permanentnego uczenia się pracujących. Zapis ten ograniczałby możliwości uczelni w dostosowywaniu się do potrzeb społeczestwa w tym zakresie.Reasumując, Związek Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu opowiada się za dalszymi pracami nad projektem ustawy i wyraża nadzieję, że uwzględnienie zaproponowanych w niniejszym dokumencie zmian i uwag przyczyni się do szybkiego jej uchwalenia w lepszej, odpowiadającej bardziej współczesnym potrzebom naszego społeczeństwa wersji.