Toruń, dnia 12 maja 2025 r.

              Ldz. ZNP – 20/2025

 

                                                                                               Pan prof. dr hab. Andrzej Tretyn
                                                                                               Rektor

                                                                                               Uniwersytetu Mikołaj Kopernika w Toruniu

                                                                                               Pan

                                                                                               dr hab. Radosław Sojak, prof. UMK

                                                                                               Prorektor ds. kadrowych i polityki finansowej

                                                                                               Uniwersytetu Mikołaj Kopernika w Toruniu

 

 

W nawiązaniu do projektu podwyżek wynagrodzeń pracowników Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w 2025 r. przedstawionego przez władze uczelni (3-etapowy plan uwzględniający podniesienie wynagrodzenia minimalnego, wyrównanie wynagrodzeń zasadniczych do nowych siatek wynagrodzeń oraz właściwą podwyżkę wynagrodzenia dla wszystkich pracowników uczelni), a także propozycji przedstawionych przez różne organizacje związkowe działające w UMK w Toruniu w odpowiedzi na projekt władz uczelni wraz z analizą kosztów, przedstawiamy stanowisko Związku Nauczycielstwa Polskiego w tej sprawie.

Związek przedstawia stanowisko warunkujące wypłatę podwyżek z dotacji MNiSW z dnia 25 lutego 2025 r. (w kwocie 25 479,2 tys. zł) od aktualizacji siatek wynagrodzeń zasadniczych w obu grupach pracowników – nauczycieli akademickich i pracowników nie będących nauczycielami, przy czym w przypadku drugiej grupy obligatoryjnie wymagana jest także aktualizacja minimalnych wymagań kwalifikacyjnych dla określonych stanowisk (tzw. kryteriów awansu). Domagaliśmy się tego wielokrotnie, w szczególności po ostatniej podwyżce w styczniu 2024 r., niestety bez oczekiwanej reakcji ze strony władz uczelni. W naszej opinii istotne rozbieżności w realnych wynagrodzeniach zasadniczych pracowników w 2025 r. i obowiązujących na chwilę obecną stawkach wynagrodzeń zasadniczych, które nie były aktualizowane od 2023 r., są niedopuszczalne i stanowią naruszenie regulaminu wynagradzania pracowników UMK w Toruniu. Dlatego z zadowoleniem przyjęliśmy deklarację obecnych władz uczelni odnośnie akceptacji naszych postulatów i podjęcia próby zniwelowania tych rozbieżności, m. in. w oparciu o dotację celową MNiSW z dnia 25 lutego 2025 r. przeznaczoną na podwyżki wynagrodzeń. Niestety, nie zdawaliśmy sobie sprawy ze skali problemu, którego rozwiązanie – w razie przyjęcia 3-etapowego planu podwyżek – spowoduje, że realizacja I etapu (wdrożona) oraz II etapu (plan) pochłonie 50% (lub więcej) dotacji celowej przeznaczonej na podwyżki dla wszystkich pracowników uczelni. Zdecydowanie sprzeciwiamy się takiemu rozwiązaniu, ponieważ to nie pracownicy ani organizacje związkowe, lecz władze uczelni ponoszą odpowiedzialność za politykę finansową uniwersytetu, w tym przyzwoite, realne i uczciwe wynagrodzenia zasadnicze pracowników zgodne z regulaminem wynagradzania UMK w Toruniu.

Dlatego stanowczo domagamy się, aby w kontekście pokrycia kosztów I etapu podwyżki w całości z dotacji celowej MNiWS (co już się wydarzyło), uczelnia pokryła przynajmniej 50% kosztów związanych z II etapem podwyżki z własnych środków (np. z funduszu spójności), aby podwyżki dla wszystkich pracowników uczelni w III etapie były realne i odczuwalne.

Jednocześnie oczekujemy od władz uczelni:

– przedstawienia nowej propozycji podwyżek uwzględniającej powyższy postulat wraz z wyliczeniem kosztów oraz aktualizacją minimalnych wymagań kwalifikacyjnych w grupie pracowników niebędących nauczycielami dla określonych stanowisk (tzw. kryteriów awansu); bez aktualizacji kryteriów awansu w tej grupie, co nie zostało nam dotąd przedstawione, ustalenie nowych stawek wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stanowiskach jest niemożliwe;

– aktualizacji minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego (tzw. minimalnych stawek rektorskich na wzór innych uczelni) na poszczególnych stanowiskach w grupie nauczycieli akademickich zgodnie z ich realną wysokością po podwyżkach w 2024 r.; oczekujemy określenia wysokości stawek minimalnych na poziomie obecnej wartości mediany lub wartości średniej, przy czym stawka dla stanowiska asystent nie może być niższa niż 5 000,00 zł; co do zasady, wynagrodzenie maksymalne na niższym stanowisku nie powinno przekraczać wynagrodzenia minimalnego na kolejnym, wyższym stanowisku, chyba, że jest to uzasadnione kompetencjami nauczyciela akademickiego, których waga przewyższa podstawowe kryteria awansu, jakimi są stopnie/tytuły naukowe;

– ustalenia nowych stawek wynagrodzeń zasadniczych w grupie pracowników nie będących nauczycielami akademickimi zgodnie z ich realną wysokością po podwyżkach w 2024 r. oraz w odniesieniu do grup zaszeregowania (obecnie od I do VIII – jeśli ten podział nie jest właściwy, prosimy o zaproponowanie innego, ponieważ nie sposób ustalać stawki wynagrodzenia dla każdego stanowiska oddzielnie); najbardziej optymalnym rozwiązaniem systemowym byłoby powiązanie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego pracowników nie będących nauczycielami z minimalną płacą, o co postulujemy od dawna; co do zasady, tzw. widełki płacowe na poszczególnych stanowiskach nie powinny się zazębiać, a ich rozpiętość na danym stanowisku powinna oscylować w granicach około 10% (różnica w dolnej i górnej granicy widełek) na najniższych stanowiskach i około 50% (różnica w dolnej i górnej granicy widełek) na najwyższych stanowiskach z zachowaniem reguły postępującego wzrostu;

– ustalenia nowych stawek wynagrodzeń zasadniczych w grupie pracowników nie będących nauczycielami akademickimi (personel pomocniczy) w kontekście minimalnych stawek wynagrodzeń zasadniczych nauczycieli akademickich (personel podstawowy); prosimy o zwrócenie uwagi na absurdalność niektórych zapisów, jak np. (1) w propozycji władz uczelni wynagrodzenie specjalisty z wykształceniem średnim lub wyższym mieści się w granicach 4 800,00 – 6 300, 00 zł, a stawka minimalna dla asystenta zgodnie z ustawą – obligatoryjnie z wykształceniem wyższym, który zobowiązany jest do prowadzenia badań w celu uzyskania stopnia doktora oraz kształci studentów – wynosi 4 686,00 zł; (2) w propozycji władz uczelni wynagrodzenie głównego specjalisty inżynieryjno-technicznego z wykształceniem wyższym mieści się w granicach 7 200,00 – 10 800, 00 zł, a stawka minimalna dla profesora z tytułem wynosi 9 370,00 zł; takich przykładów można mnożyć, lecz nie mogą być one akceptowalne;

– rezygnacji z wyodrębniania w osobnej grupie pracowników weterynarii, ponieważ nie ma żadnego uzasadnienia dla tej propozycji, co było już szeroko dyskutowane;

– rezygnacji z propozycji wprowadzenia stanowiska „ekspert” w grupie pracowników nie będących nauczycielami akademickimi, ponieważ w naszej ocenie główni specjaliści są właśnie ekspertami w swojej dziedzinie; nie wyrażamy zgody na wprowadzenie rozwiązania, które miałoby zabezpieczać interesy osób degradowanych lub rezygnujących ze stanowisk kierowniczych – należy raczej skupić się nad rozwiązaniem systemowym zmierzającym do zatrudniania osób kierujących danym zespołem na najwyższym możliwym stanowisku (główny specjalista) z dodatkiem funkcyjnym, który byłby tracony w momencie ustania funkcji kierowniczej; takie rozwiązanie obowiązuje w grupie nauczycieli akademickich, którzy pełniąc funkcje kierownicze (np. dziekan, przewodniczący rady dyscypliny naukowej, dyrektor instytutu, dyrektor szkoły doktorskiej, dyrektor uniwersyteckiej jednostki dydaktycznej) są zatrudnieni na stanowiskach odpowiadających ich kwalifikacjom (stopniom/tytułom naukowym/zawodowym), a tylko na czas pełnienia funkcji kierowniczej otrzymują dodatki funkcyjne – jest to jedyne rozsądne rozwiązanie chroniące prawa pracownicze, lecz nie doprowadzające do absurdalnych sytuacji otrzymywania zwiększonego wynagrodzenia po ustaniu pełnienia funkcji kierowniczej; podobne rozwiązanie proponujemy dla najwyższych stanowisk administracyjnych, takich jak kanclerz czy kwestor (oraz ich zastępcy), których odpowiednio wysokie dodatki funkcyjne byłyby gwarantowane w umowie na czas pełnienia tych funkcji.

W III etapie podwyżki stanowczo rekomendujemy odstąpienie od kwoty fakultatywnej (uznaniowej – ponieważ powinna ona być okresowa, a nie stała, a dotąd nie wypracowano systemowego rozwiązania w tym zakresie) i przedstawianie propozycji wysokości kwot obligatoryjnych dla nauczycieli akademickich oraz pracowników nie będących nauczycielami w dwóch wariantach:

– akceptacji przez władze uczelni pokrycia kosztów finansowych II etapu podwyżki przynajmniej w wysokości 50% z innych źródeł niż dotacja celowa MNiSW na podwyżki pracowników UMK w Toruniu w 2025 r.;

– braku akceptacji powyższego rozwiązania – w tym wypadku nie wyrażamy zgody na pokrycie kosztów finansowych II etapu podwyżki z dotacji celowej MNiSW, a kwota pozostała po wdrożeniu I etapu podwyżek powinna być w całości przekazana do III etapu.

W każdym z zaistniałych scenariuszy, apelujemy o podział środków finansowych na podwyżki w 2025 r. w taki sposób, aby nie doprowadzić do rażącej dysproporcji pomiędzy wysokością kwoty strumieniowanej do różnych grup pracowników – nauczycieli i nie nauczycieli.

Zwracamy także uwagę, że to władze uczelni mają odpowiednie narzędzia i wsparcie w pracownikach administracji, aby dokonywać symulacji skutków finansowych proponując konkretne kwoty w odniesieniu do stawek wynagrodzeń pracowników, czy możliwych do realizacji wysokości podwyżek wynagrodzenia. Organizacje związkowe nie mają takich możliwości, zatem co do zasady powinny – w trosce o prawa pracownicze – opiniować propozycje władz uczelni. Jesteśmy w pełni przekonani, że nasza argumentacja zostanie rozważona przez władze uczelni w celu osiągnięcia porozumienia. Niezwykle cenimy sobie otwarty dialog w każdej sprawie dotyczącej społeczności akademickiej, co nie zmienia faktu, że organizacje związkowe nie ponoszą odpowiedzialności za błędne decyzje władz uczelni podejmowane na przestrzeni lat, które doprowadziły do obecnej sytuacji.

Zatem prosimy o powrót do negocjacji w najbliższym możliwym terminie w oparciu o nową propozycję władz uczelni w zakresie podwyżek wynagrodzeń pracowników UMK w Toruniu w 2025 r.